Công thái học là gì? Cách để tối ưu hóa hiệu quả công việc với công thái học
Công thái học có lẽ không còn là thuật ngữ xa lạ với những ai thường xuyên tìm hiểu về những đặc điểm của những sản phẩm công nghệ và thiết bị gia dụng. Vậy công thái học cụ thể là gì và có tính ứng dụng như thế nào? Hãy cùng MemoryZone tìm hiểu qua bài viết sau đây!
- Macro là gì? Định nghĩa, phân loại và ứng dụng của Macro trong đời sống
- Top 8 phần mềm chuyển file word sang pdf trực tuyến không bị lỗi font tốt nhất 2023
- Tiết lộ 5 phần mềm chuyển đổi html sang pdf trực tuyến nhanh gọn nhất 2023
1. Đôi nét về công thái học?
1.1. Công thái học là gì?
Công thái học là một nhánh khoa học nghiên cứu về những khả năng và giới hạn của con người với môi trường xung quanh. Từ đó áp dụng vào những sản phẩm trong môi trường làm việc để tăng sự thoải mái và tiện lợi cho người sử dụng. Hơn nữa giúp tăng năng suất và tối ưu hóa hiệu quả công việc nhờ những thiết kế phù hợp và giảm thiểu sự khó chịu khi sử dụng.
Công thái học giúp tăng năng suất và tối ưu hóa hiệu quả công việc
Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao có những chiếc ghế khi ngồi cảm thấy rất êm ái và thoái mái làm việc trong thời gian dài. Trong khi đó có những chiếc ghế khác lại gây cảm giác mỏi lưng, gây cảm giác khó chịu. Hay những có những sản phẩm chuột máy tính sử dụng rất vừa vặn và êm tay. Ngược lại có những sản phẩm quá to, quá nhỏ và dùng trong thời gian dài lại gây ra tình trạng mỏi tay? Đó là vì những sản phẩm mang lại cảm giác thoải mái cho bạn trong quá trình sử dụng đã được ứng dụng kiến thức về công thái học.
Tham khảo ổ cứng SSD Samsung 990 Pro:
1.2. Công thái học tiếng Anh là gì?
Công thái học trong tiếng anh là Ergonomic /ərɡəˈnämik/. Hay còn gọi là Human Factors - môn khoa học về yếu tố con người. Công thái học giúp chúng ta hiểu hơn về các môn khoa học liên quan đến con người. Nhằm mang đến những sản phẩm tăng tính tiện ích cho con người và giảm thiểu những tổn thương mà các vật dụng mang lại.
1.3. Ảnh hưởng quan trọng của công thái học đến thiết kế sản phẩm?
Công thái học là một trong những yếu tố đánh giá sự thành công hay thất bại của một sản phẩm. Khi ứng dụng công thái học đúng cách, một sản phẩm được tạo ra sẽ mang lại cảm giác thoải mái và tiện lợi cho người dùng, điều này giúp tạo được thiện cảm cho khách hàng và doanh nghiệp bán được hàng.
Những sản phẩm ứng dụng công thái học
Ngược lại, nếu nghiên cứu không kỹ lưỡng về công thái học cho một sản phẩm sẽ tạo ra cảm giác khó chịu trong quá trình sử dụng. Hay những tác động xấu khác về cơ bắp, thói quen sử dụng, thần kinh gây cảm giác khó chịu khi sử dụng.Vì vậy việc phát triển và sản xuất sản phẩm công thái học đòi hỏi nghiên cứu và thử nghiệm rất nhiều.
2. Các lĩnh vực chuyên môn của công thái học
Ngành công thái học được chia thành 3 lĩnh vực chuyên môn chính: công thái học vật lý, công thái học nhận thức và công thái học tổ chức.
2.1. Công thái học vật lý
Công thái học vật lý nghiên cứu về các đặc điểm sinh lý
Công thái học vật lý (Physical Ergonomic) tập trung vào nghiên cứu các đặc điểm giải phẫu và sinh lý của con người liên quan đến tác động của môi trường xung quanh, bao gồm tư thế làm việc, cử động lặp đi lặp lại, cách bố trí môi trường và nơi làm việc.
Ví dụ về ứng dụng công thái học vật lý là thiết kế con chuột máy tính có kích thước phù hợp để đem lại cảm giác thoải mái cho người sử dụng.
Điểm danh dòng laptop CPU Gen 13 dành cho bạn:
- Laptop Gaming MSI Katana 15 B13VEK-252VN giá từ 30.000.000 VNĐ
- Laptop Gaming MSI Stealth 15 A13VF giá từ 45.000.000 VNĐ
- Asus ROG Zephyrus M16 GU604VI-NM779W giá từ 80.000.000 VNĐ
- Asus ROG Strix G18 G814JI-N6063W giá từ 70.990.000
- Laptop Gaming Acer Predator Helios 16 PH16-71-94N1 NH.QJSSV.002 giá từ 127.990.000 VNĐ
2.2. Công thái học nhận thức
Công thái học nhận thức trong tiếng anh là Cognitive Ergonomic
Công thái học nhận thức trong tiếng anh là Cognitive Ergonomic, nghiên cứu về tâm thần học các quá trình tinh thần của con người, tâm thần học hay các ức chế thần kinh. Bao gồm cách tương tác với những vật dụng xung quanh, quyết định, khối lượng công việc, nhận thức,…
Ví dụ về việc ứng dụng công thái học nhận thức là những đồ dùng văn phòng thường sử dụng những tông màu tinh giản như đen, trắng. Vì trong quá trình làm việc lâu dài chúng ta phải tiếp xúc nhiều với các vật dụng văn phòng. Nếu những đồ vật có màu sắc sặc sỡ sẽ gây nhức mắt và phân tán khả năng tập trung làm việc.
=> Công thái học nhận thức (Cognitive Ergonomic) tập trung vào nghiên cứu các quá trình tâm thần của con người, bao gồm tương tác với vật dụng xung quanh, quyết định, khối lượng công việc, nhận thức và các ức chế thần kinh.
Ví dụ về ứng dụng công thái học nhận thức là sử dụng các tông màu trung tính trong đồ dùng văn phòng để giảm sự phân tán và nhức mắt trong quá trình làm việc lâu dài.
Tham khảo các sản phẩm bàn phím Akko nổi bật:
2.3. Công thái học tổ chức
Công thái học tổ chức
Công thái học tổ chức (Organizational Ergonomic) tập trung vào tối ưu hóa cấu trúc tổ chức, bao gồm quy trình, chính sách, hệ thống kỹ thuật, công trình dự án và quản lý chất lượng.
Ví dụ về ứng dụng công thái học tổ chức là thay đổi cách quản lý công việc để thúc đẩy tinh thần đồng đội và tăng hiệu suất làm việc.
Có thể bạn quan tâm:
3. Ứng dụng của công thái học trong đời sống con người
Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy những sản phẩm được ứng dụng công thái học trong đời sống như sản phẩm công nghệ: màn hình máy tính, chuột, bàn phím, ghế công thái học, bàn công thái học…Hay đồ gia dụng như bình nấu nước, tua vít,…
3.1. Ghế công thái học
Đây là sản phẩm được thiết kế dựa trên những cấu trúc về xương cổ, vai gáy, lưng nhằm đảm bảo tư thế ngồi tốt nhất khi làm việc. Được tạo nên sau thời gian dài nghiên cứu về thế ngồi của con người khi làm việc Ghế công thái học giúp giảm bớt những nhức mỏi ở phần thắt lưng, cổ, cột sống. Một số sản phẩm ghế công thái học mà MemoryZone hiện có như sau:
3.1.1. Ghế công thái học WARRIOR HERO Series WEC509
Ghế công thái học WARRIOR HERO Series WEC509
3.1.2. Ghế công thái học COUGAR Argo One
Ghế công thái học COUGAR Argo One
3.2. Màn hình công thái học
Đây là sản phẩm được thiết kế dựa trên những nghiên cứu về sự tương thích giữa con người và màn hình máy tính. Màn hình công thái học giúp giảm thiểu tình trạng mỏi mắt khi nhìn màn hình máy tính lâu, nhằm tạo nên những trải nghiệm tối ưu hơn khi làm việc hay chơi game giải trí.
Màn hình công thái học
Một chiếc màn hình công thái học cần đảm bảo được những yếu tố như góc nhìn màn hình cần được tối ưu phần nhìn bản lề. Độ cong màn hình giúp bao quát nội dung hiển thị hỗ trợ tốt cho các hoạt động chơi game, chỉnh sửa video, tác vụ đồ họa,…
3.3. Chuột và bàn phím công thái học
Chuột công thái học được thiết kế khác với chuột phẳng bình thường ở vị trí đặt các ngón tay. Sản phẩm này giúp tạo nên một tư thế đặt bàn tay liền mạch với cánh tay. Giúp người dùng tránh tạo áp lực lên cổ tay, tránh các cảm giác nhức mỏi ngón tay, điều này tạo cảm giác thoải mái hơn khi phải sử dụng chuột trong nhiều giờ làm việc. Một số sản phẩm chuột công thái học có sẵn tại MemoryZone như Chuột không dây Ergonomic Logitech Lift Vertical.
Tham khảo thêm các dòng chuột công thái học:
Chuột công thái học
Bàn phím công thái học có thiết kế khác hơn so với bàn phím thông thường ở cách sắp xếp. Bàn phím công thái học đa dạng về thiết kế, mẫu mã, cách sắp xếp các phím khác nhau. Sản phẩm này giúp người dùng đặt tay ở tư thế thoải mái và tự nhiên hơn. Giúp giảm hiện tượng uốn cổ tay, nâng đỡ cổ tay để người dùng giảm bớt các tình trạng mỏi, căng cơ sau thời gian dài sử dụng.
Bàn phím công thái học
Một số loại bàn phím công thái học như:
-
Bàn phím chia (Split keyboard)
-
Bàn phím dạng khối (Contoured keyboard)
-
Bàn phím chia góc (Angle split keyboard)
4. Lịch sử phát triển của công thái học thế nào?
Từ thuở sơ khai, công thái học cơ bản đã xuất hiện trong các vật dụng dùng để săn bắt của tổ tiên loài người. Đến thời Hy Lạp cổ đại, công thái học được ứng dụng trong các công cụ và thiết kế nơi làm việc. Công thái học hiện đại được ứng dụng phổ biến hơn trong Thế chiến Thứ Hai, khi các vũ khí, máy móc, thiết bị quân sự được thiết kế phức tạp hơn.
Ngành khoa học công thái học được phát triển hơn ở đời sống hiện đại, khi mà các sản phẩm công nghệ, vật dụng gia đình ngày càng đòi hỏi phức tạp hơn về thiết kế nhằm phục vụ cho những tiện ích của con người. Các giai đoạn phát triển của công thái học như sau:
Lịch sử phát triển của công thái học
4.1. Công thái học trong thời cổ đại
Đây là thời điểm công thái học bắt đầu xuất hiện, gắn liền với sự phát triển của lịch sử loài người. Một số nhà khảo cổ đã tìm thấy những vật dụng săn bắt được làm từ đá, thìa làm từ xương linh dương và các dụng cụ khác trong các thời kỳ Ai Cập và Hy Lạp cổ đại.
4.2. Công thái học trong thế kỷ 20
Trước khi bước vào thế kỷ 20, công thái học ít được sử dụng trong sản xuất và chú trọng hơn đến các vật dụng. Tuy nhiên, với sự phát triển của máy móc, đặc biệt là máy kéo sợi Jenny, nó đã được áp dụng rộng rãi trong việc tăng năng suất và sản xuất hàng loạt sản phẩm.
Federick Winslow Taylor đã đưa ra lý thuyết về "Khoa học quản lý và tổ chức lao động" dựa trên công việc nghiên cứu kỹ lưỡng các thao tác trong lao động. Phương pháp lao động mới của Taylor có tính hiệu quả với năng suất làm việc cao hơn thông qua việc cải tiến các thao tác, định mức, bấm giờ, cải tiến công cụ và tổ chức lao động khoa học.
Lilian Gilberth đã đưa ra lý thuyết "Thời gian và nghiên cứu chuyển động", tập trung vào nghiên cứu và loại bỏ các thao tác thừa trong lao động và sắp xếp lại không gian làm việc. Qua đó, Gilberth đã giúp tăng năng suất lao động của công nhân lên nhiều lần. Những áp dụng của công thái học trong sản xuất tạo ra các vật dụng giúp kích thích năng suất làm việc cao hơn.
Tham khảo thêm các dòng sản phẩm SSD tại Memoryzone:
Dung lượng ổ cứng SSD
Thương hiệu ổ cứng nổi tiếng
4.3. Công thái học trong Thế Chiến thứ Hai
Trong Thế Chiến II, công thái học trở thành lĩnh vực nghiên cứu quan trọng hơn nhằm giảm thiểu rủi ro và tai nạn trong các cuộc chiến. Việc thiết kế không khoa học cho máy móc, vũ khí và thiết bị quân sự có thể gây nguy hiểm cho quân nhân, dẫn đến tổn thất lớn.
Các nhà tâm lý học nghiên cứu các nguyên nhân của các vụ tai nạn hàng không và nhận ra rằng chúng phần lớn bắt nguồn từ thiết kế không phù hợp với cơ thể con người. Vì thế, công thái học được đặc biệt tập trung vào để giải quyết vấn đề này.
4.4. Công thái học trong thời hiện đại
Ngành công thái học bắt được mở rộng sáng thiết bị máy tính, tiếp đến là nghiên cứu phần mềm cho máy máy tính từ những năm 1960-1970. Ngành khoa học công thái học trong thời hiện đại được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực y học, chiến tranh, công nghệ, hàng không, giao thông,...Ngày nay, công thái học là sự kết hợp của một số ngành, bao gồm tâm lý học, kỹ thuật và sinh lý học.
Trọng tâm của công thái học hiện tại là làm thế nào để tăng khả năng tương thích giữa con người với các nhiệm vụ của mình. Nếu những ứng dụng của công thái học được thực hiện chính xác, con người có thể tối ưu hóa được năng suất làm việc trong thời gian ngắn hơn.
5. Tổng kết
Qua bài viết vừa rồi, MemoryZone đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin về công thái học, một khái niệm khá quen thuộc với chúng ta ngày nay. Mong rằng qua bài viết vừa rồi, bạn đọc có thể lựa chọn cho mình những sản phẩm công nghệ phù hợp với nhu cầu làm việc. Nếu bạn đang có nhu cầu tìm kiếm cho mình một chiếc ghế công thái học, chuột công thái học,...nhưng vẫn băn khoăn chưa biết chọn sản phẩm nào, hãy đến với MemoryZone.
Ở đây, chúng tôi chuyên cung cấp các sản phẩm máy tính PC, phụ kiện máy tính và linh kiện công nghệ,... chính hãng từ các thương hiệu nổi tiếng thế giới. Với đội ngũ nhiệt tình hỗ trợ và tư vấn tận tâm, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn sự tư vấn chi tiết và phù hợp nhất!
Có thể bạn quan tâm:
- Tất tần tật về màn hình OLED và so sánh màn OLED với các loại màn LCD, AMOLED
- Tiết lộ cách chơi game mượt mà hơn trên PC máy tính bàn, laptop mà bạn chưa biết
- Đánh giá hiệu năng của chip i9 13900ks: Bất ngờ với mức xung đạt đến 6Ghz
- Tin đồn về RTX 5000 Series: RTX 5090 sẽ là cuộc cách mạng về công nghệ đồ họa máy tính
- “Test nhanh” Đánh giá hiệu năng Ryzen 5 7600 vs Ryzen 5 5600: Kẻ tám lạng người nửa cân
Theo dõi tin tức từ MemoryZone kịp lúc ngay
Hãy theo dõi để luôn cập nhật tin công nghệ mới nhất từ MemoryZone bạn nhé
THEO DÕI NGAY...
